ارزش گذاری استارتاپ ها
ارزش گذاری استارتاپ ها موضوعی است که در این مقاله سعی شده است به صورت کاملی به آن پرداخته شود. اگر شما هم در فکر ایجاد یک استارتاپ مناسب برای ایده‌های خود هستید، بهترین راه آن است که بتوانید کسب و کار خود را توسعه بخشیده و آن را ارزشمند کنید. برای این کار باید به اصول ارزش گذاری استارتاپ‌ها توجه کنید تا بتوانید رشدی مناسب در زمانی کم را تجربه کنید. اگر موفقیت ایده‌های شما برایتان اهمیت دارد این مطلب را از دست ندهید.
استارتاپ چیست؟
در اولین قدم باید بدانیم دقیقاً استارتاپ چیست؟ چه هدفی را دنبال می‌کند؟ در نهایت تا چه میزان می‌توان آن را گسترش داد و یا حتی برای چه مشاغلی می‌توان استارتاپ ایجاد کرد؟ از پاسخ به تمامی این پرسش‌ها می‌توانیم به موضوع مرحله بعد یعنی اصول ارزش گذاری استارتاپ ها بپردازیم.
استارتاپ در حقیقت در معنای لغوی و حتی معنای ریشه‌ای به کسب و کارهای نوپا یا تازه گفته می‌شود. البته لازم به ذکر است که این فعالیت یا کسب و کار باید المان‌هایی مانند، توسعه پذیری و امکان گسترش، توانایی جذب سرمایه‌های بزرگ و کوچک و در نهایت بر پایۀ علوم نوین باشد. این عوامل هر کدام می‌توانند برای کسب و کار نوپای شما دارای امتیازاتی باشند. دانستن اصول ارزش گذاری استارتاپ‌ها به شما این امکان را می‌دهد که بتوانید به راحتی جذب سرمایه کرده و در بازار کاری خود موفقیت‌های چشمگیری به دست آورید، به یاد داشته باشید هر چه اعتبار و ارزش استارتاپ شما بالاتر برود به همان میزان هم در جذب سرمایه و پیش‌برد اهدافتان موفق خواهید بود. اگر در سال‌های اخیر تمایل به ایجاد یک استارتاپ شخصی دارید بهتر است قبل از شروع، این مطلب را به طور کامل بخوانید.
استارتاپ فراتر از تولید یک محصول:
بسیار از افراد سعی می‌کنند با تولید یک محصول نبض اقتصاد زندگیشان را به دست بگیرند. اما موضوع استارتاپ‌ها چیزی فراتر از تولید یک محصول است. استارتاپ‌ها بر پایۀ رشد ایده و تکامل آن شکل می‌گیرند. شاید بتوان گفت اولین و مهم ترین ویژگی یک استارتاپ باید قابل گسترش بودن کسب و کار باشد در غیر این صورت به عنوان یک کارخانه باید به آن نگاه کرد نه یک مرکز فناوری نوپا. لازم به توضیح است در سال‌های اخیر در کشور‌های مختلفی از جمله انگلیس، فرانسه، آمریکا و بسیاری دیگر از کشورها انواع مختلفی از استارتاپ‌ها به وجود آمده‌اند.
درصد زیادی از این کسب و کارهای نوپا با موفقیت و درصد زیادی هم با شکست مواجه شده‌اند. در نهایت چه چیز این وجه تمایز را ایجاد کرده؟ به طور حتم ارزش‌گذاری مالی از مهم‌ترین موارد در پیشرفت یک استارتاپ است. یادگیری اصول ارزش گذاری استارتاپ ها به شما فنون پیشرفت بهتر در این حوزه را داده است و برای آیندۀ کسب و کار نوپای شما بسیار مهم است. استارتاپ‌ها بر پایۀ گسترش کسب و کار و ایدۀ افراد تأسیس می‌شوند و نه برای تولیدی محدود هر چند کاربردی.
ارزش گذاری استارتاپ ها:
برای ارزش گذاری استارتاپ ها باید مجموعه از افراد دخیل باشند چرا که این شکل از کسب و کار انواع مختلفی داشته و هر کدام شکلی خاص برای محاسبۀ سود و ضرر نیاز دارند. حتی ممکن است شکل سود دهی آن‌ها هم از نظر زمان و مقدار بسیار متفاوت باشد. از همین رو می‌توان فهمید اصول ارزش گذاری استارتاپ ها برای اشکال مختلف استارتاپ متفاوت است و هر نوعی از کسب و کار نیازمند افرادی متخصص در آن حوزه است.
تعریفی ابتدایی از ارزش‌گذاری استارتاپ ها:
ارزش گذاری استارتاپ ها به معنی ارزش مادی تمامی دارایی‌های شرکت یا کسب و کار می‌باشد. از تعداد مشتری‌ها یا وسایل و تجهیزات یک شرکت همگی در ارزش‌گذاری آن سهمی دارند. ناگفته نماند که در این میان، میزان موفقیت ایده و فراگیر شدن آن هم ارزش زیادی دارد. ارزش‌گذار تنها محدود به متریال‌های مالی نمی‌شود. میزان نبوغ و مفید بودن طرح، ایده‌پردازی درست و اجرای بی‌نقص، میزان استقبال از فرایند یا محصول تولید شده و در نهایت میزان اسپانسر‌های استارتاپ همگی در قیمت‌گذاری و ارزش‌گذاری این نهاد جمعی یا انفرادی تأثیر دارند.
نکته بسیار مهم دیگری هم در ارزش‌گذاری استارتاپ ها بسیار مهم و حیاتی است، این مورد تفاهم طرفین در عدد مدنظر است. ارزش‌گذاری تنها زمانی به درستی انجام می‌شود که هر دو طرف روی عددی مشخصی به توافق برسند. عدد مدنظر به المان‌های مختلفی بستگی دارد. در نهایت باید گفت دلیل مهمی در پشت تصمیم گرفته شده قرار دارد.
بهترین سرمایه‌ها و ارزش‌گذاری‌‌ها نصیب چه استارتاپ‌هایی می‌شود؟
برای فتح کردن یک قله بزرگ کاری (موفق شدن و به شهرت رسیدن) استارتاپ، 3 تخصص لازم است. در غیر این صورت شما نمی‌توانید به جایگاه دلخواه خود برسید. این سه عبارت‌اند از:
- تخصص علمی و تکنیکال طراحی و ایده پردازی
- تخصص تولید و شکل دادن به ایده به صورت عملی
- تخصص تبلیغاتی و معرفی محصول یا خدمات مورد نظر
باید بدانید که هر چه استارتاپ شما دارای متخصص‌های بهتری در سه حوزۀ گفته شده باشد امتیاز شما هم بالاتر بوده و ریسک سرمایه گذاری به همان نسبت پایین‌تر است. پس در ایجاد یک کسب و کار باید در حوزه‌های گفته شده تخصص داشته باشید در غیر این صورت محکوم به شکست خواهید بود.
آیا خدمات یا محصول من با ارزش است؟
ارزش گذاری استارتاپ ها درست مانند هر چیز دیگر نیاز دارد که ما نقاط قوت یا ضعف سیستم خود را بهتر درک کنیم. برای مثال
- کسب و کار شما تا چه حد می‌تواند مورد نیاز مردم قرار بگیرد؟
- کسب و کار شما آیا نیازی ضروری را برطرف می‌کند؟
- آیا می‌توان از امکانات ارزان‌تری نسبت به آن چه شما در اختیار دیگران قرار می‌دهید بهره‌مند شد؟
- کیفیت کار شما چگونه است؟
- گردش مالی استارتاپ شما در سال چگونه است؟
- در چه حالت‌هایی سیستم کاری شما آسیب پذیر است؟ آیا به بحران‌های اقتصادی گره خورده یا خیر؟
- تا امروز نسبت به سرمایه گذاشته شده تا چه میزان سود دهی داشته است؟
- چند سرمایه‌گذار حاضر به سرمایه‌گذاری در کار شما بوده اند؟
- این امکان شما فراگیر است یا تنها محدود به عده‌ای خاص می‌شود؟
- خود شما تا به حال چه میزان سرمایه صرف این کار کرده‌اید؟
- چشم‌انداز کاری شما تا چه حد گسترده بوده و دارای استراتژی‌های مناسب است؟
- در تیم شما چند نفر نخبه یا افراد کاملاً متخصص وجود دارند؟
- وضعیت رقبای شما چگونه است؟
بیشتر استارتاپ‌ها توانایی تولیدی کمی بدون سرمایه دارند.
همان طور که متوجه شدید تعداد پرسش‌هایی که می‌توان برای ارزش‌گذاری بر روی هر کسب و کار یا استارتاپی مطرح کرد بسیار زیاد است. شما باید برای تک تک موارد جوابی قانع کننده داشته باشید. در غیر این صورت به احتمال زیاد در بازار هدف خود جایی نخواهید داشت.
درست است که هر چیز از یک ایده شروع می‌شود، اما برای ادامه دادن آن به فاکتورهای بیشتری نیاز است.
تأمین سرمایه شاید یکی از بزرگترین چالش‌های هر استارتاپی باشد و حل کردن این موضوع خود نیاز به صرف زمان و انرژی زیادی دارد.
ریسک و رابطه مستقیم آن بر ارزش گذاری استارتاپ‌ها:
بعد از تمامی موارد گفته شده باید خاطر نشان کنیم که در اولین ماه‌ها یا سال‌های کار یک استارتاپ همه چیز بر پایه ریسک بنا می‌شود و هیچ‌کس به طور قطعی نمی‌تواند سود یا ضرر مجموعه‌ای را در نظر بگیرد. از این رو در این زمان اهمیت بررسی ریسک از همه چیز بالاتر است. فرقی ندارد که شما بر روی چه چیزی سرمایه گذاری می‌کنید، این بررسی ریسک‌ها هستند که می‌توانند به سرمایه‌گذار اطمینان خاطر معقولی برای سرمایه‌گذاری و همینطور ارزش‌گذاری بدهند.
هر کسب و کار از 5 فیلتر اصلی برای بررسی ریسک و در نهایت ارزش گذاری استارتاپ ها می‌گذرد. این موارد شامل:
- تولید محصول (در این بخش میزان توان شرکت استارتاپ مورد توجه است. آیا این شرکت توان تولید محصولی کامل و کاربردی را دارد یا همه چیز تنها به یک ایده گره خورده است؟)
- توانایی تیم اصلی (آیا برای ایده‌های موجود تخصص کافی و لازم هم وجود دارد؟ آیا افرادی که برای کار در این شرکت جمع شده‌اند توان عملی کردن رویاها و ایده‌های خود را دارند، یا هنوز تنها همه چیز یک ایده و توهم است؟ )
- پول سازی (ایده مطرح شده و توانایی تیم تا حدی می‌تواند موجب پیشرفت کار و در نهایت رسیدن به سود مادی مناسب شود.)
- ارزش اصلی کالا (محصول تولید شده برای چه قشری از اجتماع مناسب است و در نهایت در چه حدی از ضرورت در زندگی افراد کاربرد دارد. هر چه ضرورت وجود کالا یا خدمات ارائه شده بیشتر باشد قیمت و ارزش آن هم به نسبت بالاتر می‌رود.)
- میزان توسعه کسب و کار(موضوع بعدی که در استارتاپ‌ها بسیار با اهمیت است قابلیت توسعه‌پذیری آن محصول یا خدمات است. ایده و طرح شما باید چشم‌اندازی طولانی مدت هم داشته باشد، در غیر این صورت در جذب سرمایه‌های بزرگ دچار مشکل‌های زیادی خواهد شد. )
شرکت در کلاس‌های ارزش استارتاپ‌ها یک نیاز واجب برای شروع کار:
باید در نظر داشته باشید موارد گفته شده تنها بخشی از المان‌های مهم برای پیشرفت استارتاپ شماست و موفقیت شما به شناخت تخصصی بیشتر در این حوزه نیاز دارد. امروزه کلاس‌های زیادی وجود دارند تا شما بتوانید با دقت بیشتری کسب و کار خود را در زمینه استارتاپ‌ها با موفقیت همراه کنید. بهتر است قبل از شروع و تأسیس یک استارتاپ حتماً به یک دوره تخصصی ارزش گذاری استارتاپ ها بروید و خود را از نظر تخصصی در این مبحث تکمیل کنید.
