شتاب دهنده چیست؟

حامیان استارتاپ

برای حمایت استارتاپ ها چندین مرکز وجود دارد که هر کدام ساز و کار متفاوتی با یکدیگر دارند. یکی از این مراکز، مراکز شتابدهنده هستند. در این مقاله مرکز نوآوری تک مانو به این می‌پردازیم که شتاب دهنده چیست و چه ساختاری دارد، چگونه از استارتاپ ها حمایت می‌کند، شرایط پیوستن به آن چگونه است و… .

مراکز شتابدهنده	مراکز رشد/ انکوباتور	استارتاپ استودیو	سرمایه‌گذاران فرشته	سرمایه‌گذاران خطرپذیر
Accelerator	Incobator	Startup studio	Angel Investors	Venture Capital

شتابدهنده چیست؟

شتابدهنده ها برای شتاب دادن به رشد استارتاپ ها ایجاد شده‌اند. شتابدهنده ها تأثیر بسیار زیادی در رشد و توسعه یک شرکت نوپا دارند. در دنیای کارآفرینی، استارتاپ ها احتیاج شدیدی به شتابدهنده دارند. شاید سؤالاتی در ذهن شما پیش بیاید که اصلاً استارتاپ چیست یا وظیفه شتابدهنده‌ها چیست؟ اگر بخواهیم در رابطه با استارتاپ ها توضیح دهیم، استارتاپ ها همان کسب‌وکارهای نوپا هستند. استارتاپ ها برای موفقیت، باید کارهایی را انجام دهند تا بتوانند افراد بسیار زیادی را به سمت خود جذب کنند و توسط این افراد، به موفقیت برسند. شتابدهنده ها می‌توانند این کارها را برای استارتاپ ها آسان کنند و استارتاپ ها، برای موفقیت به‌شتابدهنده ها احتیاج دارند. وظیفه شتابدهنده ها این است که سرمایه‌ی لازم و خدمات مورد نیاز استارتاپ ها را برای آن‌ها تأمین می‌کنند. همچنین شرکت‌های نوپا یا استارتاپ ها را تحت پوشش خود قرار می‌دهند. درواقع یک نوع حمایت‌کننده استارتاپ به حساب می آیند. اما در ازای خدماتی که به این شرکت‌ها می‌دهند، درنهایت بخشی از مالکیت این شرکت‌ها را در اختیار می‌گیرند.

به بیان دیگر شتاب دهنده یک مرکز حمایتی است که استارتاپ ها برای رشد در مرحله‌ی بذری (اولیه) به آن می‌پیوندند. آن‌ها در یک بازه زمانی مشخص در کنار استارتاپ هستند تا بتوانند کسب و کار را ارتقا دهند و محصول استارتاپ را در بازار هدف زودتر به فروش برسانند. هر استارتاپی نمی‌تواند با هر شتابدهنده ای کار کند. استارتاپ ها بسته به استراتژی و محصول خود سراغ شتاب دهنده ها می‌روند و شتابدهنده ها هم به همین منوال استارتاپ ها را پذیرش می‌کنند. شتابدهنده نیاز دارد نمونه‌ی اولیه‌ی محصول استارتاپ را بررسی کند تا درباره‌ی همکاری به نتیجه برسد.

یک شتاب دهنده متشکل از منتورها (mentor)، مشاورین، کارآفرینان، متخصصان و سرمایه‌گذاران است که برای رشد و راه اندازی استارتاپ ها برنامه‌‌ریزی می‌کنند.

منتور: کارآفرینان حرفه‌ای هستند که در این زمینه صاحب نظر و با تجربه‌اند. آن‌ها می‌توانند به عنوان یک متخصص، مشاور یا سرمایه‌گذار کنار استارتاپ قرار بگیرند و آن را هدایت کنند.

انواع شتاب دهنده ها

. مستقل

سرمایه‌ی آن‌ها به واسطه‌ی ورودی و خروجی استارتاپ هایی که آن‌ها را شتابدهی می‌کنند، تأمین می‌شود. اکثر شتابدهنده های موفق آمریکا، مستقل هستند.

. وابسته

شتاب دهنده های وابسته از طرف شرکت‌های بزرگ، جهت نوآوری و توسعه‌ی شرکت ایجاد می‌شوند. شتابدهنده ی وابسته، کسب وکار شرکتی که به آن وابسته است را ارتقاء می‌دهد، به مشتریان فعلی خدمات می‌دهد و مشتریان بالقوه‌ای ایجاد می‌کند.

. دولتی

توسط دولت تأمین می‌شوند و هدف آن‌ها رشدِ نوآوری و فناوری در جامعه است. شتابدهنده های دولتی به نسبت نوع‌های دیگر شتابدهنده، اهداف کلان‌تری دارند. آن‌ها به دنبال سوددهی نیستند، بلکه می‌خواهند با حمایت استارتاپ ها رشد اقتصادی کشور را بالا ببرند. بیشتر شتابدهنده های اروپا دولتی هستند.

شتاب دهنده ها چه کمکی به استارتاپ ها می‌کنند؟

شتابدهنده ها شرکت‌هایی هستند که امروزه کمک بسیار زیادی به استارتاپ ها یا شغل‌های جدید و نوپا می‌کنند. شتابدهنده ­ها می‌توانند از طریق شبکه‌های ارتباطی وسیع، به شما در راه رسیدن به موفقیتتان کمک‌های بسیار زیادی بکنند. این شرکت‌ها، می‌توانند به صاحبان ایده کمک کنند که با صاحبان دیگر شرکت‌ها و صنایع مختلف، ارتباط بگیرند و بتوانند به راحت‌ترین شکل ممکن، فرصت‌ها را بشناسند. از تجربیات افراد متخصصی که در شرکت های شتابدهنده حضور دارند، استفاده کنند. 

یکی دیگر از موارد پشتیبانی شتابدهنده ها از استارتاپ ها، افزایش خلاقیت در این شرکت‌ها است. شتابدهنده ها با کمک کارآفرینان و افراد باتجربه، به خلق ایده در استارتاپ کمک بسیار زیادی می‌کنند و ایده‌ها را تکمیل می‌کنند. از دیگر موارد پشتیبانی و کمک‌های شتابدهنده ها به استارتاپ ها، برنامه‌ریزی و تحلیل بازار است. این شرکت‌ها با مشاوران حرفه‌ای و خبرهایی که دارند، می‌توانند به استارت آپ ها کمک کنند که با برنامه‌ریزی وارد بازار کار شوند و جای خود را در بازار پیدا کنند. باز دیگر کمک‌های شتابدهنده‌ها به استارتاپ ها، می‌توان به کمک مذاکره استارتاپ ها با سرمایه‌گذاران و خریداران اشاره کرد. این موارد جزو موارد مهمی است که شرکت های شتابدهنده آن‌ها را انجام می‌دهند.

 

مزایای استفاده از شتاب دهنده‌ها

شرکت های شتاب­دهنده، می‌توانند کمک بسیار زیادی به استارتاپ ها کنند. استارتاپ ها به شرکت‌هایی گفته می‌شود که با ایده‌های جدید، وارد بازار می‌شوند. گاهی استارتاپ ها توانایی رشد و توسعه را به تنهایی ندارند و احتیاج دارند از کسانی کمک بگیرند که در زمینه‌ی بازار و کارآفرینی بسیار خبره هستند. از شرکت‌هایی که می‌توانند به این استارتاپ ها کمک کنند نیز می‌توان به شتابدهنده ها اشاره کرد. شاید با خود بگویید که مزیت‌های استفاده از این شرکت‌ها، برای استارتاپ ها چه مواردی می‌باشند؟ 

استارتاپ هایی که در این شرکت‌ها حضور پیدا می‌کنند، در تکمیل کردن و به تائید رساندن فرضیاتشان سرعت زیادی پیدا می‌کنند و در توسعه به‌صورت چشمگیری شتاب می‌گیرند و رشد می‌کنند. استارتاپ ها، به‌وسیله شتابدهنده ها می‌توانند مخاطبان را تحت تأثیر خود قرار دهند. یکی دیگر از مزایای قرار گرفتن در شرکت های شتابدهنده ، توسعه شبکه‌های ارتباطی و جذب استعدادهای برتر در استارتاپ ها است. در آخر این شرکت‌ها می‌توانند به ما کمک کنند که از بسیاری مشکلات پیشگیری کنیم و ریسک کار خود را به‌صورت چشمگیری کاهش دهیم.

تعریف کامل استارتاپ

به‌صورت کلی استارتاپ ها شرکت‌هایی هستند که تأمین‌کننده نیازهای بسیاری از افراد، بر پایه‌ی فناوری‌های جدید هستند و کمک بسیار زیادی به کشور می‌کنند. وقتی نام استارتاپ را می‌شنویم، یاد کسب‌وکارهای آنلاین و جدید امروزی می‌افتیم. اما در رابطه با این موضوع باید بگوییم که استارتاپ ها فقط مختص کسب‌وکارهای آنلاین و جدید نیستند؛ بلکه کسب‌وکارهای سنتی هم می‌توانند در دسته استارتاپ ها قرار بگیرد. به‌طورکلی استارتاپ ها را می‌توان در دسته شغل‌های مقیاس‌پذیر قرارداد و به این صورت هستند که بیشتر برای رفع نیازهای جدید، با فناوری‌ها و تکنولوژی‌های جدید کاربرد دارند. مخاطبان استارتاپ ها کسانی هستند که بیشتر علاقه‌مند به تکنولوژی‌های جدید و پیشرفته‌اند. 

این‌که می‌گویند کسب‌وکارهای سنتی هم می‌توانند جزء استارتاپ موفق قرار بگیرند، به این معنی است که این کسب‌وکارها می‌توانند با استفاده از روش‌ها و ایده‌های جدید و نو، محصولات خود را به فروش برسانند و بازار هدف خود را مشخص کنند. این همان توضیح مختصر از شرکت‌های استارتاپ است که برای شما به‌صورت کامل توضیح دادیم. در کل می‌توان گفت امروزه بازار پرشده است از شرکت‌های استارتاپی که این شرکت‌ها می‌توانند با کمک گرفتن از شرکت های شتاب­دهنده پیشرفت بسیار زیادی کنند. 

نحوه ایجاد استارتاپ و هزینه لازم برای به وجود آوردن استارتاپ

قطعاً اگر شما بخواهید کسب‌وکاری را راه بیندازید، احتیاج به سرمایه‌ی مالی دارید. خصوصاً امروزه که نوسانات قیمتی در بازار کشور ما، بسیار زیاد است. یک شرکت بدون سرمایه مالی یا سرمایه مالی کم، به سختی به رشد می‌رسد. یکی از روش‌های مهم برای به موفقیت رسیدن در بازار کشور ما، ایجاد شغل‌های استارتاپی است. همانطور که می‌دانید، شغل‌های استارتاپی به آن دسته از شغل‌هایی گفته می‌شود که برای تأمین نیازهای خود به وجود فناوری‌های جدید نیاز دارند. 

برای راه‌اندازی یک شرکت استارتاپی، باید یک حمایت کننده‌ی استارتاپ و همچنین هزینه‌هایی را در نظر بگیرید. این هزینه‌ها می‌توانند هزینه‌ی تهیه تجهیزات و مکان، هزینه‌ی تهیه وسایل فنی، هزینه‌ی استخدام کارمندان و متخصصان و هزینه‌ی تبلیغات استارتاپ که می‌توان گفت از مهم‌ترین موارد در شروع و توسعه یک شرکت به‌حساب می‌آیند، باشند. همچنین شرکت های استارتاپی ، می‌توانند با کمک شرکت های شتاب­دهنده ، تمامی این کارها را به‌راحتی انجام دهند.

استارتاپ چه مراحلی را در شتاب دهنده طی می‌کند؟

. تأمین سرمایه‌ی بذری

روندی که یک استارتاپ طی می‌کند، هم در راستای رشد و سرمایه‌اندوزی خود است، هم شتابدهنده. اولین قدمی که یک شتابدهنده به عنوان حامی استارتاپ برمی‌دارد، خریدن بخشی (حدود زیر ۱۰٪) از سهام شرکت است. به وسیله‌ی مبلغی که شتابدهنده در اختیار استارتاپ قرار می‌دهد، استارتاپ رشد می‌کند و به واسطه‌ی سهامی که شتابدهنده می‌گیرد، از مجموع استارتاپ ها صاحب سرمایه می‌شود. البته میزان سهامی که هر شتابدهنده می‌گیرد با دیگری متفاوت است و بعضی از انواع شتابدهنده ها برای خودشان سوددهی مالی ندارند.

در بعضی موارد خودِ شتاب دهنده ها خریدار سهام نیستند؛ بلکه سرمایه‌گذارانی که به واسطه‌ی شتابدهنده ها با کسب و کارها در تعامل قرار می‌گیرند، سرمایه‌ي بذری استارتاپ ها را تأمین می‌کنند.

ـ تأمین سرمایه‌ی استارتاپ توسط شتاب دهنده یا سرمایه‌گذار

ـ واگذاری بخشی از سهام استارتاپ به شتابدهنده یا سرمایه‌گذار

. دوره‌ی شتابدهی

در این دوره که معمولاً ۳ تا ۶ ماهه است شتاب دهنده برنامه‌ی حمایتی خود را جهت رشد استارتاپ، اجرا می‌کند. منتورها به واسطه‌ی برگزاری کارگاه، سمینار، رویدادها و… آموزش‌های لازم را به کارکنان استارتاپ می‌دهند و آن‌ها را برای تولید نهایی آماده می‌کنند. در این مرحله محصول نهایی ساخته می‌شود. پس از ساخت محصول، نوبت به عرضه‌ی آن به بازار هدف است. شتابدهنده، استراتژیِ بهینه برای این فرآیند را شناسایی و رسیدن به آن را سریع‌تر می‌کند.

ـ منتورینگ

ـ ساخت محصول نهایی

. پایان دوره‌ی شتابدهی

پس از فرآیند شتابدهی ‌Demo Day برگزار می‌شود. در این مرحله اهداف به بار می‌نشینند. زیرا محصولِ ساخته شده ارائه می‌شود و سرمایه‌گذاران ارتباط خود را با استارتاپ آغاز می‌کنند(در صورتی که سرمایه‌گذارِ ابتدایی نبوده باشند).

ـ ارائه‌ی محصول نهایی

ـ ارتباط با سرمایه‌گذاران

. پسا دِمو دِی

در این بازه زمانی استارتاپ دیگر فعالیت مستقل خود را آغاز می‌کند و از شتابدهنده جدا می‌شود. بعضی استارتاپ ها و شتاب دهنده ها مایل به قطع همکاری نیستند و حتی اگر رابطه‌شان شکل همکاری نداشته باشد، اما همچنان ارتباط خود را حفظ می‌کنند.

ـ استقلال استارتاپ ها از شتاب دهنده ها

ساختار شتاب دهنده ها

استراتژی	فرآیند پذیرش	سرمایه	منتورینگ	خدمات پسا دمودی
۱.یک شتاب دهنده باید مشخص کند که در حوزه‌ی مشخصی کار می‌کند یا خیر. ۲.در چه محدوده‌ی جغرافیایی‌ای کار می‌کند؟	۱.سیاست پذیرش استارتاپ ها چگونه است؟ ۲. در سال چند استارتاپ را می‌تواند شتابدهی کند؟	۱.تأمین کننده‌ی استارتاپ ها شتابدهنده است یا سرمایه‌گذار؟ ۲. چند درصد از سهام استارتاپ را خریداری می‌کند؟	۱.منتورها در زمینه‌ی به خصوصی انتخاب می‌شوند یا از گرایش‌های متعدد؟ ۲.با چه برنامه‌ای در کنار استارتاپ ها فعالیت می‌کنند؟	۱.درچه زمینه‌ای می‌تواند به استارتاپ ها پس از جدا شدن خدمات دهد؟ ۲.ارتباطش را با استارتاپ ها قطع یا حفظ می‌کند؟

شتابدهنده‌های شناخته شده‌ی دنیا

شتابدهنده به عنوان یکی از مهم‌ترین حامیان استارتاپ‌ها شناخته می‌شوند. همکاری با شتابدهنده‌ها و استفاده از خدمات آن نظیر منتورینگ، آشنایی با سرمایه‌گذارها و… احتمال شکست استارتاپ را به حداقل می‌رساند. دو نمونه از شتابدهنده‌های موفق دنیا، شتابدهنده‌های وای سی y combinator و تک استارز Techstars هستند که سالانه استارتاپ‌های زیادی به آن‌ها می‌پیوندند و رشد می‌کنند. جهت آشنایی بیشتر شما با ساز و کار این مراکز، در ادامه شتابدهنده‌ی yc را معرفی خواهیم کرد.

شتابدهنده y combinator

این شتابدهنده فعالیت خود را از سال ۲۰۰۵ آغاز کرد و تا کنون به بیشتر از ۸۰۰ کسب و کار خدمات داده است. در شتابدهنده‌ی y c هم مانند دیگر مراکز، گروه متخصصانی وجود دارند که ایده‌ها را فیلتر می‌کنند و در نهایت آن‌ها را متناسب با زمینه‌های موردنظر خود انتخاب می‌کنند. حوزه‌هایی مانند کامپیوتر، هوش مصنوعی، آموزش، بهداشت، انرژی، نانو و… متقاضیان باید در زمان مشخصی پروپوزال استارتاپ خود را در سایت بارگذاری کنند. پس از خوانده شدن پروپوزال‌ها، کارشناسان با صاحبان ایده مصاحبه‌ای ترتیب می‌دهند و تصمیم را نهایی می‌کنند. ایده‌های انتخابی باید ضرورت خود را در بازار اثبات کرده و بتوانند با محصولات دیگر در حوزه‌ی خود به طور جدی رقابت کنند.

نحوه‌ی فعالیت استارتاپ‌ها در y c

سیاست‌های این شتابدهنده برای استارتاپ‌ها در راه استقلال آن‌هاست. با وجود آن که درصدی از سهام هر کسب و کار به شتابدهنده‌ی yc واگذار می‌شود، استارتاپ‌ها می‌توانند ایده‌های مشاوران این شتابدهنده را عملی کرده و یا با ایده‌ی خود ادامه دهند.

می‌دانیم که استارتاپ‌ها برای دریافت همین مشاوره‌ها به شتابدهنده ها می‌پیوندند. پس چرا از استقلال صحبت می‌کنیم؟ مانند جمع تز و آنتی‌تز که منجر به سنتز می‌شود، مدیران می‌توانند از تقابل نظرات هم به یک نتیجه‌ی سوم برسند که نبوغ‌آمیزتر و راهگشاتر باشد. بنابراین زمانی استارتاپ‌ها تصمیم می‌گیرند که از ایده‌ی مشاوران استفاده نکنند که به یک سنتز رسیده باشند. این‌گونه می‌توان گفت اهمیت حضور آنان زیر سوال نرفته است.

به طور کلی هر استارتاپ برای مدت سه ماه در سیلیکون ولی مستقر می‌شود تا از خدمات yc بهره ببرد. گستره‌ی این خدمات از مالی گرفته تا منتورینگ متنوع است.

کارشناسان و متخصصان yc در هر زمان در دسترس استارتاپ‌ها هستند. آن‌ها برنامه‌های متنوعی را برای رشد استارتاپ‌ها ترتیب می‌دهند تا برای demo day آماده شوند. گروه‌ها در روز demo day در برابر سرمایه‌گذاران و یا شبکه‌های رسانه‌ای قرار می‌گیرند تا خود را معرفی کنند. بنابراین سرنوشت آن‌ها به ارائه‌شان در این روز وابسته است.

رابطه‌ی متخصصان و کارشناسان شتابدهنده با استارتاپ‌ها به نحوی است که به راحتی در کنار یکدیگر قرار بگیرند. آن‌ها شام شب‌های سه‌شنبه را به طور روتین در کنار یکدیگر هستند و به این ترتیب در اوقات غیرکاری هم امکان گفت‌وگو دارند.

شتابدهنده‌ی yc وکلای معتبری را به استارتاپ‌ها معرفی می‌کند که بتوانند متوجه مسائل حقوقی باشند. یکی از چالش‌های اساسی هر کسب و کار آشنایی با مسائل حقوقی است که اشراف به آن می‌تواند بسیاری از مسائل را حل کرده و جلوی موانع احتمالی را بگیرد.

سخن پایانی

در کل باید بگوییم که شرکت های شتابدهنده ، یکی از مؤثرترین و بهترین شرکت‌هایی هستند که می‌توانند تأثیر بسیار زیادی در توسعه اقتصادی کشور داشته باشند. این شتابدهنده ها، با کمک به استارتاپ ها، می‌توانند تمامی خدماتی که برای رشد احتیاج دارند را برایشان فراهم کنند.