ثبت برند در ایران
ثبت برند یا نشان تجاری کالا در دنیای تجارت از بنیادی‌ترین و حیاتی‌ترین مراحل معرفی یک محصول با خدمت است. همان‌طور که مطلع هستید امروزه در دنیای کار و تجارت، برندهای بسیاری درحوزه‌های مختلف فعالیت می‌کنند. همچنین در بسیاری از مسائلی که روزانه با آن سرکار داریم، اعم از خوراک، پوشاک، لوازم خانگی و شخصی و… انواع متنوعی از برندها دخیل هستند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید محصولی که به طور مداوم از آن استفاده می‌کنید، چگونه به ثبت رسیده است. برای درک بهتر این مطلب، در این مقاله سعی داریم ابتدا با تعریف و مفهوم برندسازی و هدف ایجاد آن آشنا شویم. سپس به طور ویژه چگونگی مراحل ثبت آن را در ایران برای شما شرح دهیم.
برند یا نشان تجاری کالا
تولید کنندگان و صاحبان شرکت‌های تجاری و غیر تجاری برای عرضه و معرفی محصول یا خدمات خود در بازار، نیازمند یک برند با ارزش و معتبر با ماهیت اجتماعی بالا هستند. درواقع در امر کار و تجارت داشتن برندی مخصوص که وجه تمایز محصولات شما با محصولات مشابه باشد؛ امری مهم و ضروری بشمار می‌آید. بنابراین برندها همان علامت تجاری یک محصول می‌باشند. برندها اطلاعاتی را که سبب وجه تمایز آن محصول یا شرکت سازنده با محصولات مشابه در بازار می‌شود را در اختیار مشتری قرار می‌دهند. آنها یک کالا یا شرکت را خاص و بی نظیر جلوه می‌دهند.
نشان تجاری یک محصول یا خدمات، عنوان قانونی و سمبل شناساندن محصول به مشتری است. لازم به ذکر است که مارک یا نشانه یک محصول حاوی مفاهیم و ویژگی‌هایی است که مشتری با دیدن یا شنیدن آن به صفات، خصوصیات و وجه تمایز آن پی می‌برد. ایجاد حس وفاداری و مالکیت در مشتری نسبت به محصول یا خدمات، دارا بودن ویژگی‌های هیجان انگیز؛ از مهمترین خصیصه یا وظایف مارک‌ها یا همان برندها بشمار می‌آید.
نکته قابل ذکر دیگر راجب مارک یا برندسازی محصول، این است که مارک، برای مشتری به معنای نمادی از کیفیت و پیمان با تولید کننده است. برندسازی برای فروشنده به معنای مزیت رقابتی در بازار، روشی برای خرید و فروش آسان، وسیله‌ای برای سود مالی است.
نکات مهم و قابل توجه در ثبت نام برند
- عنوان انتخابی برند نباید تکراری یا شناخته شده باشد.
- صفات یا اسم‌های عام به تنهایی قابل ثبت و اجرا نیستند.
- استفاده از عنوان‌های ساختگی و خاص.
- عدم استفاده از عنوان‌های غیر اسلامی و غیر اخلاقی و مخالف با موازین و شئونات اسلامی.
- بهره‌گیری از عنوان‌های ترکیبی و چند سیلابی.
- ثبت عنوان به صورت حقوقی و حقیقی همان استفاده از نام یا نام خانوادگی.
- استفاده از کلمات فارسی یا لاتین و یا ترکیبی از هردو.
- ممنوعیت استفاده از نشان‌ها و آرم‌های دولتی و نشان هلال احمر.
- عدم استفاده از واژه و کلمات عام.
- ممنوعیت استفاده از نشان‌های مخل انتظامات عمومی و منافی عفت.
مراحل ثبت انواع برند در ایران
همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، برند یا مارک، نشانی تجاری از یک محصول یا کسب و کار بشمار می‌آید. ثبت برند نیازمند طی مراحلی می‌باشد. اولین مرحله مورد نیاز برای ثبت لوگو یا مارک انتخاب نام یا علامت تجاری درخور و مناسب حرفه‌تان می‌باشد. گام دوم بررسی و اطمینان از عدم استفاده از لوگو و نشان تکراری قبل از ثبت برند می‌باشد. بعد از انتخاب نام مناسب و استعلام از عدم ثبت قبلی که مهمترین و کلیدی‌ترین مرحله ثبت لوگو به‌شمار می‌آید، گام سوم ارائه و تکمیل مدارک لازم جهت ثبت است. درواقع با مراجعه و ثبت نام در سایت مرکز مالکیت معنوی، اظهارنامه علامت تجاری به جهت تایید حساب کاربری در دفترخانه اسناد رسمی امضا و تکمیل می‌شود. در نهایت با تکمیل اظهارنامه نتیجه بعد از پانزده روز اعلام می‌گردد. استفاده از برند آماده نیز می‌تواند بسیاری از مراحل ثبت برند را حذف کند.
بعد از طی مراحل ذکر شده، پرونده شما وارد مرحله چاپ روزنامه می‌شود. در وهله اول درخواست شما به صورت تایید شده در روزنامه‌های کثیرالانتشار و رسمی به چاپ می‌رسد. درصورت مشابه بودن نام یا نشان تجاری افراد دیگر به مدت یک ماه فرصت اعتراض برای آنها وجود داشته باشد. اگر بعد از گذشت یک ماه اعتراضی به سازمان گزارش نشد، آگهی دوم با درج شماره ثبت علامت تجاری چاپ می‌شود. سپس همراه با یک وکیل برای اخذ برند انحصاری به اداره مالکیت صنعتی فرستاده می‌شود ثبت نهایی انجام می‌شود.
تذکر
نکته‌ی حائز اهمیت در ثبت برند مورد نظر این است که اگر در طی مراحل ذکر شده و ارائه مدارک مورد نیاز دقت لازم را نداشته باشید، درخواست شما با دادن فرصت چند روزه از طرف سازمان ذی ربط به مرحله اخطار اولیه رفع نقص می‌رسد. اگر با گذشت زمان ذکر شده به اصلاح مدارک ارائه شده اقدام نکنید، ابتدا اخطار رد درخواست صادر می‌شود. درصورت عدم رسیدگی متاسفانه درخواست شما رد خواهد شد و فرصت ثبت عنوان تجاری خود را از دست خواهید داد.
مدارک مورد نیاز برای ثبت برند
ثبت نشان تجاری، به دو صورت حقیقی(شخصی)، حقوقی(شرکتی) صورت می‌پذیرد.
مدارک لازم ثبت لوگو شخصی (افراد حقیقی)
- ارائه اصل شناسنامه و کارت ملی فرد متقاضی
- ارائه جواز کسب و پروانه معتبر در حوزه فعالیت مد نظر
- کارت بازرگانی در صورت لاتین بودن برند
- ارائه گواهی امضا از دفتر خانه اسناد رسمی
مدارک مورد نیاز برای ثبت لوگو تجاری شرکتی (اشخاص حقوقی)
- ارائه مدارک شناسایی مدیر عامل(شناسنامه و کارت ملی)
- ارائه آگهی تاسیس شرکت با درج موضوع فعالیت و حوزه فعایت برند
- ارائه مدارک نماینده قانونی یا وکیل شرکت
- کارت بازرگان در صورت لاتین بودن عنوان تجاری شرکت
ثبت برند چه مقدار هزینه بر است؟
همان‌طور که مطلع هستید برندسازی و مراحل ثبت آن ملزم به صرف هزینه است. برای مثال در روند ثبت نشان تجاری یک شرکت حقیقی یا حقوقی، با ارائه مدارک و طی مراحل ذکر شده، تکمیل و ثبت اظهارنامه با توجه به میزان طبقات متغیر است. هزینه ثبت هر طبقه برای متقاضی حقیقی(شخصی) معادل 240.000 ریال است. هزینه ثبت برای درخواست کننده حقوقی یا شرکتی، چیزی معادل 400.000 ریال برای هر طبقه می‌باشد.
هزینه دریافتی چاپ آگهی از 238000 تومان، بسته به خصوصیات ظاهری آگهی، شروع می‌شود. در ادامه بعد از چاپ آگهی هزینه‌های مربوط به ثبت در سایت، مطابق با تعداد طبقه برای شخص حقیقی و حقوقی از 120 هزار تا 240 هزار تومان با احتساب هزینه طبقه اضافی شروع می‌شود. هزینه های مربوط به چاپ آگهی دوم به عنوان آخرین هزینه، جهت اعلام نشان تجاری همانند چاپ اول از 238 هزار تومان آغاز می‌شود. علاوه بر این حق التمر وکیل دادگستری به عنوان تحویل گیرنده گواهی ثبت ده ساله و تشکیل پرونده فیزیکی، مبلغ 200 هزار تومان را شامل می‌شود.
هدف از برندسازی و ثبت آن
همان‌طور که مطلع هستید صاحبان تجارت و کسب و کار برای معرفی محصول یا حرفه خود نیازمند امر برند سازی هستند. این امر، به جهت پیش‌برد اهداف بازاریابی و موفقیت سازمانی و شرکتی، وجه تمایز محصول یا خدمات و نحوه شناساندن آن به مشتری است. برندسازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. لازم به ذکر است که مدیران و صاحبان شرکت، عنوان یا نشان تجاری خود را با اهداف متعددی ثبت می‌کنند.
یکی از مهمترین اهداف و مزیت‌های ثبت نشان تجاری، قانونی شدن لوگو و نشان می‌باشد. درواقع فروشندگان و مدیران، با استفاده از نشان تجاری خود به طور کاملا قانونی حق مالکیت محصول را بدست می‌گیرند. قانون با اعطای نام تجاری و حق استعمال آن به فروشنده از وی پشتیبانی و حمایت می‌کند. قوانین برندینگ از تخطی و سو استفاده اشخاص دیگر جلوگیری به عمل می‌آورد. به این صورت که برای متخلفان و متقلبان، اعمال خسارت به صاحب لوگو و بر اساس ماده 122 تا 124 قانون اساسی، از سه ماه تا سه سال حبس و مجازات شلاق در نظر گرفته شده است.
هدف دیگر ثبت برند، ایجاد اطمینان و تضمین از اصل بودن محصول به مشتری می‌باشد. به این صورت که مصرف‌کننده با دیدن لوگوی اختصاصی محصول مورد نظر از اصل و غیرتقلبی بودن کالا مطمئن شود. یکی دیگر از اهداف به ثبت رساندن لوگو یا مارک یک محصول، ایجاد وجه تمایز میان آن و محصولات مشابه موجود در بازار می‌باشد. درواقع فروشنده با در نظر گرفتن این مهم از نیازهای مشتری و انتخاب شدن خود از میان رقبای مشابه آگاه می‌شود. و همواره درجهت افزایش رضایت‌مندی مشتری گام برمیدارد. بازاریابی، اعطای حق نمایندگی، ایجاد دارایی و سرمایه، ایجاد اعتماد در موسسات و بانک‌ها برای گرفتن وام، از دیگر اهداف ثبت لوگوی اختصاصی می‌باشد.
جمع بندی و کلام پایانی
همان‌طور که می‌دانید بسیاری از شرکت‌ها، مشاغل و کسب و کارها در شاخه‌های مختلف، نیازمند به معرفی محصول خود هستند. آنها برای معرفی محصول خود به مشتری و به رسمیت شناخته شدن آن توسط خریداران، نیازمند برندسازی و ثبت نشان تجاری خود به شکل کاملا قانونی می‌باشند. لوگو یا مارک تجاری یک شرکت همان شناسه و شخصیت محصول می‌باشد. هدف از ثبت برند، بدست آوردن شهرت، اثبات کیفیت، جلب رضایت مشتری و سودآوری می‌باشد. در این مقاله سعی داشتیم شما را تا‌حدودی با مقوله مهم تشکیل لوگو شرکت‌های حقیقی و حقوقی آشنا کنیم. همچنین شما را با مراحل، اهداف و هزینه‌های ملزم برای ثبت آنها آشنا کنیم. درنهایت توصیه ما به شما عزیزان در رابطه با ثبت برندهای مختلف تجاری، رعایت اصول و نکات کلیدی این امر در چهارچوب قوانین ذکر شده می‌باشد.
